تاریخچه : خالص سازی الکل و تهیه آن به صورت خالص، نخستین بار توسط دانشمند ایرانی محمدبن زکریای رازی انجام گرفت.این دانشمند از تقطیر شراب الکل بدست آورد. گرچه تاریخ تهیه شراب به هزاران سال پیش در ایران نیز میرسد اما تا زمان رازی کسی الکل را خالص نکرده بود. بعدها دو شیمیدان با نام های گیبر Geber و الکندی Al- Kindi روش های تقطیر الکل را بهبود دادند در قدیم تولید الکل به عنوان یک هنر و مهارت خاص علمی محسوب میگردید تا اینکه شیمی دان و دانشمند معروف فرانسوی Gay-Lussac نشان داد که گلوکز قند اصلی و آغازگر تخمیر اتانول میباشد و نهایتاً نقش مخمر در فرایند تخمیر در سال 1837 میلادی اثبات گردید و پس از آن لوئی پاستور خاصیت بی هوازی مخمر را کشف نموده و فرایند تولید الکل وارد مرحله صنعتی خود گردید. اولین كارخانه الكلسازی در كشور، كارخانه آرارات است. این كارخانه در سال 1354 در استان تهران تأسیس گردید. ظرفیت آن 2.000.000 لیتر در سال بوده و نوع تولید آن الكل اتیلیك با درجه خلوصیت 96 درصد میباشد.
ادامه مقاله در ادامه مطلب :
تاریخچه : خالص سازی الکل و تهیه آن به صورت خالص، نخستین بار توسط دانشمند ایرانی محمدبن زکریای رازی انجام گرفت.این دانشمند از تقطیر شراب الکل بدست آورد. گرچه تاریخ تهیه شراب به هزاران سال پیش در ایران نیز میرسد اما تا زمان رازی کسی الکل را خالص نکرده بود. بعدها دو شیمیدان با نام های گیبر Geber و الکندی Al- Kindi روش های تقطیر الکل را بهبود دادند در قدیم تولید الکل به عنوان یک هنر و مهارت خاص علمی محسوب میگردید تا اینکه شیمی دان و دانشمند معروف فرانسوی Gay-Lussac نشان داد که گلوکز قند اصلی و آغازگر تخمیر اتانول میباشد و نهایتاً نقش مخمر در فرایند تخمیر در سال 1837 میلادی اثبات گردید و پس از آن لوئی پاستور خاصیت بی هوازی مخمر را کشف نموده و فرایند تولید الکل وارد مرحله صنعتی خود گردید. اولین كارخانه الكلسازی در كشور، كارخانه آرارات است. این كارخانه در سال 1354 در استان تهران تأسیس گردید. ظرفیت آن 2.000.000 لیتر در سال بوده و نوع تولید آن الكل اتیلیك با درجه خلوصیت 96 درصد میباشد. مواد اولیه مصرفی این كارخانه ملاس چغندر است. (در فرایند تولید شكر، ملاس حاصل میگردد. ملاس شربتی است كه حاوی مخلوطی از قندهای كریستال نشده، جامدات غیر قندی باقیمانده از نیشكر یا چغندر، مواد شیمیایی باقیمانده از فرایند تولید و مقداری آب است. ملاس معمولاً چهار درصد وزن چغندر یا نیشكر را تشكیل میدهد و یا به عبا رتی بطور متوسط (با در نظر گرفتن شكر چغندری و نیشكری) چهل درصد شكر تولیدی میباشد). الكل از نظره علم شیمی در شیمی ، الکلها در شمار گروه مهمی از ترکیبهای شیمیایی هستند و در واکنشهای گستردهای شرکت میکنند و بسیاری از ترکیبهای شیمیایی از آنها به دست میآیند، به طوری در کتاب شیمی آلی موریسن و بوید آمدهاست که اگر به شیمیدانی بگویند او را با ده ترکیب شیمیایی دریک جزیره تنها خواهند گذاشت الکل یکی از آنها خواهدبود.از نظر علم شیمی هر مادهای كه در فرمول شیمیایی آن عامل هیدروكسیل (OH) وجود داشته باشد، یك الكل محسوب میشود. الكلها از مشتقات هیدروكربنها میباشند كه در آنها هر مولكول، تركیبی از چند اتم هیدروژن و كربن میباشد و در نهایت، یك عامل (OH) جانشین یك اتم هیدروژن میگرددبنابر تعداد عامل (OH) ، الكلها را یك یا چند ظرفیت میگویند. الف )الكل متیلیك ساده ترین الكل ها ،الكل متیلیك است كه مبنای الكل های یك ظرفیتی می باشد .الكل متیلیك یا متانول از تقطیر چوب به دست می آید وازاین رو به آن عرق چوب نیز می گویند .این ماده مایعی است بی رنگ كه در66 درجه سانتی گراد می جوشد ،باشعله كمی آبی رنگ می سوزد وچون باآب مخلوط گردد،تقلیل حجم یافته وتولید حرارت می كند.الكل متیلیك ،درصنایع رنگ سازی كاربرد دارد .به علاوه سمی است قوی كه با شرب 8تا 10گرم آن اختلالات هاضمه واغلب كوری دست داده وتلف می كند. ب)الكل اتیلیك الكل اتیلیك یا اتانول در زمره الكلهای یك ظرفیتی نوع اول است. اتانول كه به اختصار الكل سفید نامیده میشود مایعی است فرار، شفاف، قابل اشتعال و با بوی مشخص كه با هر نسبتی با آب تركیب میشود، به آسانی میسوزد و بر اثر احتراق آن، آب و گاز كربنیك حاصل میشود همچنین با سرعت تبخیر میشود و هیچ اثر زیست محیطی نامطلوب بر جا نمیگذارد. اتیل الكل در فشار متعارف در دمای 78/4 درجه سانتی گرادمیجوشد و در-114/3 درجه سانتی گرادمنجمد میشود. فرمول شیمیایی اتانول C2H5OH میباشد و این ماده بطور طبیعی و به مقدار بسیار كم در نان و گیاهان وجود دارد. علاوه بر مخمر و بعضی باكتریها، بدن انسان نیز مقدار چشمگیری الكل تولید میكند كه در اكثر موارد تمام این تولید مربوط به میكروبهای موجود در روده انسان میباشد .اتیل الكل مانند سایر مواد آلی میسوزد و از سوختن كامل آن دی اكسید كربن و آب تولید میشود. از آنجائی كه سوختن اتیل الكل معمولاً به طور كامل صورت میگیرد و همراه با تولید دوده نمیباشد، لذا از این ماده براحتی میتوان به عنوان ماده سوختی در وسایط نقلیه استفاده كرد. الكل اتیلیك یا اتانول اولین تركیب آلی است كه انسان تهیه نموده است, چرا كه قدمت صنعت الكل تقریباً به اندازه قدمت صنعت نان است روش های تهیه الكل اتانول به دو طریق مصنوعی (سنتزی) و تخمیر تولید میشود. در روش تولید سنتزی این ماده از مواد نفتی استحصال میگردد و در روش تخمیر از مواد غذایی و گیاهان حاوی قند استفاده میشود بیشترین اتانول تولیدی در جهان (حدود 93 درصد) از روش تخمیر و فقط حدود 7 درصد از روش مصنوعی تولید میگردد. لازم به ذکر است که از کل تولید الکل جهان به روش تخمیر، حدود 65 درصد از طریق تخمیر از محصولات جانبی صنایع شکر و 35 درصد دیگر از تخمیر سایر مواد قنددار مانند ذرت، گندم، خرما و غیره حاصل میگردد. در ذیل فرایندهای تولید اتانول بررسی شده است. .1 تولید الکل اتیلیک به روش سنتزی مواد اولیه جهت تهیه الكل به روش صنعتی ، از منابع طبیعی نظیر نفت ، گاز طبیعی ، ذغال سنگ و تودههای زیستی به دست میآید . این مواد طی فرایندهای گوناگون و احیاناً پیچیده به الكل تبدیل میشوند . در این فرایندها ماده ای به نام استیلن (CH CH) در مجاورت جیوه با آب تركیب شده و ماده دیگری به نام استالدئید یا اتانال به دست میآید سپس ماده مزبور را با هیدروژن تركیب و اتانول یا الكل اتیل به دست میآورند . هم چنین ماده دیگری به نام اتیلن ( CH2 CH2 ) را در مجاورت اسید سولفوریك با آب تركیب و از آن الكل اتیل تهیه میكنند . هر دو ماده مزبور ( اتیلن و استیلن ) از فراوردههای نفتی میباشد . هم اكنون روش تخمیر در تهیه الكل كم تر مقرون به صرفه است و بیشتر الكل مورد نیاز صنایع به طریق شیمیایی و به كمك صنایع نفت تولید میگردد. ولی با اتمام ذخایر نفتی مسلماً اهمیت تخمیر در ساخت الكل به مراتب بیشتر خواهد بود. 2.تولید الکل اتیلیک به روش تخمیر یا فرمانتاسیون( Fermentation) درحقیقت پدیده تخمیر جز تجزیه قند نیست .نهایت قند به صورت گوناگون درطبیعت یافت می شود: انگور, كشمش, خرما, جو, برنج,سیب زمینی, ذرت, ومانند این ها به میزان زیادی قند دربردارند ولذا این گونه مواد می تواند منابع اولیه جهت تهیه مایع الكلی باشد.قارچ یا مخمر ها موجوداتی هستند كه قادرند به طریقی بی هوا زی رشد نمایند؛ یعنی درمحیط واجد اكسیژن فراوان, مخمرها موادقندی را با تنفس هوازی به گاز كربنیك وآب تجزیه می كنند و درغیاب اكسیژن, مواد قندی را تخمیر وگاز كربنیك واتانول یا الكل اتیل تولید می كنند. هم اكنون ثابت شده كه تخمیر درواقع توسط یك آنزیم به نام «زیماز»كه توسط سلول های قارچ تولید شده عملی می گردد.این آنزیم ها یك نوع كاتالیزور آلی هستند كه باعث اجرای عمل وسرعت آن شده ولی خود دخالت مستقیم نمی كنند.نتیجه فرآیند تخمیر، مایعی است كه عمدتا ًمحتوی آب والكل است كه آن را خمر مینامیم .ولی مواد دیگری چون گلیسیرین واسید سوكسینیك نیز به مقدار كم درآن یافت می شود. دركنار این، ماده ای هم به نام روغن فوزل درنتیجه تخمیر به دست می آید.به هر حال مایع بدست آمده درجه الكلی بسیار پائینی در حد تقریبی 18 درصد دارد. برای این كه غلظت الكل در این مایع را كه از آن به درجه الكلی تعبیر میكنند، افزایش دهند، از فرایند تقطیر مجزا استفاده میكنند. اساس این عمل، تفاوت دمای جوش الكل و آب است . الكل تقریباً در 78 درجه سانتی گراد میجوشد. درحالی كه آب برای جوشیدن باید به دمای صد درجه برسد. از این تفاوت نقطه جوش استفاده كرده و مایع الكلی را كه همان خمر است در دیگهایی ریخته و حرارت میدهند. الكل كه نقطه جوش پایینتری دارد سریعتر بخار میشود. بخار به دست آمده را از لولهای كه اطراف آن را هوای سرد پوشانده عبور میدهند و به حالت مایع در میآورند.هر چه این عمل را كه \\\" ركتیفیكاسیون \\\" نامیده میشود ـ بیشتر تكرار كنند، الكل درجه خلوص بیشتری پیدا میكند به طوری كه بیشتر الكلهای كاربردی در صنایع مختلف دارای درجه خلوص 96 میباشند . در حالی كه مشروبات الكلی درجه الكلی بسیار پایینتری دارند؛ مثلا آبجو 3 الی 6 درصد ، شراب 16 تا 20 درصد و عرق و یا ویسكی تا 40 درصد در بردارنده ماده سكرآور الكل میباشند . 3 تولید الکل از ترکیبات قنددار هم اکنون این گروه مهمترین ماده اولیه تولید الکل در ایران است. از بین این گروه ملاس (چغندر قند و نیشکر) مهمترین منبع هیدروکربنی ارزان قیمت است. ملاس در کارخانجات تولید قندوشکراز چغندرقند و نیشکر بوجود میآید که حاوی حدود 36% قند قابل تبدیل به الکل است. (در مورد ملاس چغندر میزان قند 51 درصد است) در این فرآیند، ابتدا ملاس با آب رقیق شده و سپس بوسیله مخمر تخمیر و تبدیل به الکل میگردد. میکروارگانیسم (مخمر) مورد استفاده در فرآیندهای صنعتی تولید اتانول از ملاس، از گونه مخمر، خمیر مایه نانوایی Baker’s yeast یاSaccharomyces cerevisiae اســت.
C6H12O6 ---> 2C2H5OH + 2CO2
از نظر تئوری، طبق رابطه فوق از هركیلوگرم شكر موجود در ملاس، 511 گرم الكل قابل تولید است. لیكن راندمان فرآیند در عمل بخاطر تولید محصولات جانبی نظیر میكروارگانیسمها و بعضی از محصولات شیمیایی دیگر كمتر بوده و بین 400 تا 460 گرم الكل از هر كیلوگرم شكر خواهد بود. بنابراین بطور تئوری میتوان گفت كه هر 15ـ14 كیلوگرم ملاس نیشكر حدود یك كیلوگرم الكل تولید مینماید.
4.تولید الکل از ترکیبات نشاستهدار تولید الکل از ترکیبات نشاستهدار نظیر ذرت، سیبزمینی و گندم معمولاً در دو مرحله (همزمان و یا متوالی) صورت میگیرد.نشاسته یک پلیمر از منومرهای گلوکز است. واکنش مرحله اول که شکستن این پلیمر به منومرهای اولیه آن است، به دو روش اسیدی و آنزیمی قابل انجام است. در روش اول عموماً اسید سولفوریک و روش دوم آنزیم آلفا ـ آمیلاژ برای هیدرولیز نشاسته بکار میرود.با توجه به قیمت مناسب آلفا ـ آمیلاژ و راندمان بالای روش آنزیمی، روش اسیدی تقریباً در دنیا منسوخ شده است .در مرحله دوم که شباهت بسیاری به فرآیند تولید الکل از ترکیبات قندی دارد، گلوکز حاصله درمرحله اول توسط مخمرها به الکل تبدیل میشود و ...
موارد مصرف اتانول : الكل، به عنوان پرمصرفترین ماده شیمیایى در فرایند ساخت و سنتز، جدا سازى و تولید مىتوان نام برد.
الكلى كه در صنعت به كار گرفته مىشود، از لحاظ ماهیت، هیچ تفاوتى با الكل طبى ندارد و هر دو همان الكل اتیلیك یا اتانول مىباشند. منتها به دلایلى نظیر گرفتن مالیات از نوشابههاى الكلى و یا جلوگیرى از سوءاستفاده از آنها، كارخانجات تولید كننده الكل، مواد سمّى، بد بوكننده (همچون متانول یا عرق چوب) و مواد رنگین كننده (همچون پریدین) به آن مىافزایند..
سوخت : بزرگترین کاربرد اتانول به صورت خالص به عنوان سوخت در موتور خودروها است. الكل در آزمایشگاهها به عنوان سوخت كاربرد دارد. ولى استفاده از آن به این منظور، به صرفه نیست نوشیدنی های الکلی : اتانول را در انواع مشروبات الکلی مصرف می کنند. پیل سوختی اتانولی: اتانول را می توان در پیل های سوختی مستقیم DEFC برای تولید برق همراه با محصولات جانبی آب و دی اکسیدکربن بکار برد. سوخت موشک: اتانول را در سوخت موشک برای افزایش نیروی پیشرانه بکار می برند.
ضد عفونی کننده : اتانول را در مراکز پزشکی برای ضدعفونی لوازم پزشکی، ضد عفونی زخم و مواد ضد عفونی کننده دست استفاده می کنند. به علاوه قطعات تشریحى را به خوبى مىتوان در الكل از گندیدن و عفونت محافظت نمود. پاد زهر: اتانول را برای از بین بردن اثر مسمومیت بعضی از مواد مانند متانول و اتیلن گلایکو استفاده می کنند الكل بهترین حلال آلى است و لذا در آزمایشگاهها و صنایع دارو سازى كاربرد بسیار زیادى دارد. در مواردى نیز الكل جهت محافظت از رشد میكروبى در فرآوردههاى دارویى، ساخت روكش قرصها، و ضدعفونى كننده پوست به كار مىرود .
سایر کاربردها :در ساختن ادكلنها و لوازم آرایشى ، ضد عرق و .. ویژگىهاى الكل و آثار آن الكل برخلاف پندار بعضى، اثر تحریكى بر اعضاى بدن ندارد، بلكه اثر آن تخدیر یعنى تضعیف فعالیتهاى بدن و كاستن از دقت در انجام رفتارهاى گوناگون است. در كتابهاى علمى نیز، الكل را در ردیف تخدیر كنندهها همچون اِتِر و غیره مىآورند. یكى از دانشمندان در این زمینه مىگوید: «این واقعیت كه افراد تحت تأثیر الكل، خجالتشان از بین مىرود و زیاد حرف مىزنند، به علت اثر تحریكى الكل بر مغز نیست، بلكه به دلیل از بین رفتن كنترلى است كه مراكز عالى مغز در میانهروى و اعتدال شخص از خود انجام مىدهند.» به هر حال، تمامى مشروبات الكلى، حاوى مقدارى الكل مىباشند و هرگونه آثار تخدیرى كه از مشروبات الكلى بروز مىكند مربوط به وجود این ماده در آن هاست. میزان این تخدیر كه ما از آن به «مستى» تعبیر مىكنیم بستگى به درصد الكل موجود در این گونه مشروبات دارد. چنان چه شخص مقدارى الكل بنوشد، قریب15 آن فوراً به وسیله جدار معده داخل در خون و بقیه در امعاء وارد مىگردد. مقدارى هم ممكن است به وسیله ریتین یا با ادرار خارج شود. ولى قسمت اعظم آن در هر حال در بدن مىماند و در آن جا متدرّجاً اكسید شده و احتیاجى به هضم و گوارش ندارد. كبد انسان قادر است در هر ساعت، 8 گرم الكل را اكسید كند. مقادیر زیادتر در جریان خون ظاهر شده ولى غلظت كمتر از 0/05% علامتى در شخص به وجود نمىآورد. از غلظت 0/05% به بالاست كه علائمى نظیر كاهش توازن اعمال فیزیكى و اختلال در دید پیش خواهد آمد. غلظت بالاتر از 0/25% علائم مشخصى به وجود مىآورد. و اگر غلظت به 1% در خون برسد، اختلال تنفسى و قلبى و نهایتاً مرگ ایجاد مىشود هر چند مقدار كشنده آن برحسب افراد فرق مىكند. پیتركوپر نیز در این زمینه چنین مىنویسد: «الكل از تمام راهها جذب بدن مىشود ولى جذب آن از راه دهان و معده بسیار كم است. روده كوچك 80% یا بیشتر مقدار خورده شده را جذب مىكند. كمتر از 10% بىتغییر از راه ادرار و تنفس دفع مىشود. الكل در بافتها به سرعت منتشر شده و در حدود 8 گرم در ساعت اكسید و به گاز كربنیك و آب تبدیل مىشود. بدین ترتیب مهمترین اثر الكل، تضعیف دستگاه اعصاب مركزى است. الكل در نتیجه تأثیر برروى اعصاب، واكنش در رگها ایجاد نموده و خون را به سطح بدن جریان مىدهد و از این طریق، پوست را قرمز مىكند و ابتداءاً در بدن ایجاد حرارت مىنماید. اما این اثر دیرى نمىپاید، چرا كه پس از مدّت كوتاهى، بدن حرارت خود را تا دو برابر از دست مىدهد. شخصى كه الكل مىنوشد ابتدا فعالیت او بیش از حد معمول مىشود و به ترتیبى كه ذكر شد، درجه حرارت بدن بالا رفته و تنفس شدید مىشود. آن گاه مركز تكلّم در مغز تحت تأثیر الكل قرار گرفته و شخص پرچانگى مىكند. سپس مركز سمعىِ مغز متأثر شده و شخص صداهاى بىخود مىشنود. بعد مركز بینایى مغز دچار اختلال گشته و شخص تصاویر موهوم مىبیند. و بالاخره مركز حفظ تعادل تحت تأثیر الكل قرار گرفته و كسى كه مشروب الكلى نوشیده، توازن اعمال فیزیكى خود را از دست مىدهد. بدین ترتیب با نوشیدن الكل، خویشتندارى شخص كه به عنوان منشأ حجب و حیا در انسان پایهگذارى شده است، تقریباً از بین رفته و باعث بروز اعمال ناهنجار مىشود. از دیدگاه متخصصین اعصاب و روان، الكل، عالىترین اعمال توقفى را فلج مىكند و انسان را به سیرت و منش عارى از ملكات اخلاقى و برى از دانش و بینش سوق مىدهد. استعمال الكل موجب دگرگونى در شخصیت انسان مىشود و انسان با شرم و حیا را افسارگسیخته و بىبند و بار مىنماید. عوارض مصرف الكل، غالباً منشأ ارتكاب اعمال شنیع و ارتكاب جرایم مىگردد. طبق مطالعاتى كه مؤسسات جرمشناسى به عمل آوردهاند، اغلب جنایات جنسى و در حدود 70% جرایم ضرب و جرح و 80% قتلها، خود آزارى و دیگر آزارىها در اثر استعمال نوشابههاى الكلى واقع مىشوند. ازدیاد تصادفات وسایط نقلیه در كشورهایى كه مجاز به نوشیدن الكل هستند براثر مستى رانندگان مزاحم است و روى همین اصل، استعمال مشروبات الكلى را اغلب قوانین ممنوع دانسته یا محدود نمودهاند. در كشورهاى سویس و فرانسه اگر میزان الكل در خون بیش از 0/5 سانتىگرم در لیتر خون باشد، شخص مجاز به رانندگى نیست و تكرار كننده این جرایم از حق رانندگى براى شش ماه محروم مىشود. در دانمارك این مقدار یك سانتىگرم و در انگلستان 0/8 مىباشد. اثرات سوء نوشیدن الكل منحصر در آن چه گفتیم نیست. الكل نه تنها اعتدال روانى و تنظیم حركات و فعالیتهاى انسان را مختل مىسازد بلكه آثار مخرّب دیگرى بر دستگاههاى مختلف بدن مىگذارد؛ به عنوان نمونه، مصرف الكل، باعث سوءهاضمه و اختلال دستگاه گوارش و كبد مىشود، زیرا به علت جاذب الرطوبه بودن آن، آلبومینهاى سلولهاى كبد و معده را منعقد مىكند. در نتیجه معده اسیدكلریدریك پس نمىدهد و سلولهاى كبد حالت مومى شكل (تشمّع كبدى) به خود مىگیرند. این است كه اسلام با نوشیدن هر نوع مشروبات الكلى، خرید و فروش و هر نوع بهرهبردارى از آنها به شدت برخورد كرده است. خمر در آیات قرآنى، پلیدى و رفتار شیطانى تلقّى گردیده، نوشیدن آن، گناه كبیره قلمداد و همچون قمار بازى موجب برانگیختن بذر عداوت و دشمنى دانسته شده است. براساس روایات اسلامى، كسى كه خمر مىنوشد، تا چهل روز، نماز او پذیرفته نمىشود. بلكه در تمامى ادیان الهى، هنگامى كه كامل گشتهاند، تحریم خمر جزء برنامههاى قطعى آنها بوده است. نوشنده خمر در روز قیامت با صورت سیاه و زبان بیرون آمده در حالى كه آب دهان او بر سینهاش مىریزد و فریاد العطش برمىآورد، محشور مىگردد. كسى كه جرعهاى شراب بنوشد، روح ایمان از وى گرفته مىشود و روح ناپاك و پَست جایگزین آن مىگردد. متاسفانه هم اكنون در كشورهاى لائیك و عمدتاً در كشورهاى غربى مقادیر زیادى الكل به صورت مشروبات الكلى مصرف مىشود. تنها در سال 1955 در فرانسه مطابق گزارش رسمى وزارت دارایى این كشور، تعداد 455054 مشروب فروشى دایر بود؛ یعنى براى هر 86 نفر یك باب مشروب فروشى وجود داشته است. این در حالى است كه مصرف الكل سال به سال به طور مرتب در این كشورها افزایش یافته است. هم اكنون دانشمندان كتابهاى متعددى درباره الكلىسم و مسائل كیفرى و ناهنجارىهاى اجتماعىنوشتهاند. پروفسور سیگار در كتاب خود تحت عنوان «الكلىسم از گذرگاه اجتماعى» الكلىسم را یكى از مهمترین علل شكست فرانسه در جنگ دانسته و آكادمى علوم فرانسه، قطعنامهاى به همین مضمون در محكومیت مصرف نوشابههاى الكلى صادر نموده است. از لحاظ علم ژنیتك نیز، اكثر فرزندان افراد الكلى، مبتلا به روانپریشانىهاى شدید مىگردند و به همان جهت، عقبماندگىهاى مختلف شعورى در آنان ایجاد مىشود